At Nguyễn Công Chính
I/ Dẫn nhập
Sách Gio-suê nói về việc Thiên Chúa thực
hiện lời hứa đối với dân It-ra-en, ban cho dân phần đất mà đân It-ra-en sẽ cư
ngụ. Nhưng phần đất này không phải tự nhiên mà có. Thiên Chúa muốn dân phải chiến
đấu để dành được phần đất này. Thực ra dân It-ra-en chỉ là phương tiện để Thiên
Chúa thực hiện. Qua đó, nói lên uy quyền và tình thương mà Thiên Chúa đã dành
cho dân của Người. Không chỉ trong sách Gio-suê mới nói về tình yêu của Thiên
Chúa nhưng tình yêu của Thiên Chúa đã trải dài trong dòng lịch sử. Qua dân
It-ra-en Thiên Chúa tỏ lộ cho ta cách rõ ràng nhất.
Khi đã hoàn tất một chặng đường nào thì
người ta thường nhìn lại những kì công đó. Ngày nay, ta thường nghe có những lễ
như “kỉ niệm 10 năm giám mục, 20 năm Linh mục, 50 năm thành hôn….”. Tất cả là để
tạ ơn Chúa vì biết bao hồng ân mà Ngài đã dành cho trong suất những năm qua.
Cũng vậy, khi đân It-ra-en vào được đất hứa, thì ông Gio-suê cũng cho dân nhìn
lại quãng thời gian mà đân đã đi qua. Qua đó, dân It-ra-en thấy được tình yêu
bao la mà Thiên Chúa đã dành cho họ trong quãng thời gian qua, với biết bao khó
khăn, gian khổ dân đã vượt qua được không phải nhờ sức dân mà chính là nhờ bàn
tay yêu thương của Thiên Chúa. Qua đây, ông Gio-suê cho dân thấy được nếu không
có Thiên Chúa thì họ không có được như ngày hôm nay.
Ngày từ khởi nguyên tạo dựng, Thiên Chúa
đã ban cho con người quyền tự do để tự quyết định lấy số phận của mình. Trong
sách Gio-suê một lần nữa cho ta thấy sự tái diễn cuộc tạo dựng lần thứ hai. Đó
là một sự tự do được thực hiện rõ ràng trong dân It-ra-en. Trong Kinh Thánh có
nói “ Thửa xưa, nhiều lần nhiều cách. Thiên Chúa đã phán dậy chúng ta qua các
ngôn sứ nhưng vào thời sau hết Thiên Chúa đã phán dậy chúng ta qua chính con một
của Người ”. Chính vì thế, trong sách Gio-suê, cho ta thấy chính dân It-ra-en tự
do quyết định lấy vận mệnh của mình là chọn Thiên Chúa hay không chọn Thiên
Chúa. Một sự tự do chọn lựa không phải mờ ảo nhưng là một sự tự do đã được suy
nghĩ và đưa quyết định đó ra bên ngoài. Một khi đã chọn ai thì phải trung thành
với sự tự do chọn lựa đó và chắc chắn khi phạm lỗi đối với sự tự do đó thì phải
tự chịu lấy trách nhiệm và hậu quả của mình. Không có một sự đổ tội cho ai nữa.
II/ Nội Dung
1/ Ông Gio-suê
Như ta đã biết, Ông Gio-suê là người
thay thế ông Mô-se để dẫn dân It-ra-en vào đất hứa. Điều này, nói lên rằng ông
Gio-suê sẽ là người lãnh đạo dân, là người trung gian giữa Thiên Chúa và dân
It-ra-en. Mọi việc Thiên Chúa thực hiện cho dân của Ngài đều qua ông Gio-suê, để
lời hứa đó được đến với dân.
Mọi
khó khăn gian khổ đã vượt qua, dân It-ra-en được vào đất hứa, nơi Thiên Chúa đã
dành cho dân It-ra-en. Giờ đây, nhiệm vụ của ông Gio-suê là làm sao giới thiệu
Thiên Chúa một cách rõ ràng nhất, về một thiên Chúa yêu thương dân Người. Chỉ
còn bằng cách lấy lại những gì Thiên
Chúa đã thực hiện cho dân trong xuất những năm tháng qua, để được vào đất mà
Itraen đang đứng. Điều này vẫn chưa đủ, nếu ông không có mối dây thân tình với
Chúa, để yêu Chúa hơn những người ở đó thì khó có thể diễn tả hết về một Thiên
Chúa cho dân hiểu được. Người ta thường bảo “không ai cho cái mình không có ”.
Ông đã làm được điều đó, vì ông đã có Chúa trong người ông. Đứng trước dân, ông
đã kể biết bao kì công mà Thiên Chúa đã làm cho dân, bắt đầu từ Ap-ra-ham,
I-xa-ac. Gia-cop, Giu-se. Những chiến thắng đó không phải từ các ông nhưng là
chính Thiên Chúa làm qua các ông để tới với dân.
Qủa
thực, ông Gio-suê là người rất am hiểu về Thiên Chúa, khi ông mô tả về một
Thiên Chúa hay ghen tương. Qủa nhiên, để giúp cho một người có sự chọn lựa đứng
đắn thì phải giới thiệu cho người đó về môi trường ở đó có những điểm tốt và điểm
xấu gì để người được thụ hướng dẫn chọn lựa một cách chính xác nhất.
2/ Dân It-ra-en
Sau khi đã cho dân It-ra-en thấy về một
Thiên Chúa giàu tình yêu đối với dân của Người và một Thiên Chúa cũng hay ghen
tương. Giờ đây, ông Gio-suê để cho dân tự do để chọn lựa một là theo Thiên Chúa
hai là theo thần khác. Khi đã chọn lựa thì phải chấp nhận những điều xấu đó của
Thiên Chúa. Phải trung thành với sự chọn lựa, kẻo rồi phải chịu hậu quả.
Qủa thực, ông Gio-suê rất khôn ngoan khi
nói “phần tôi và gia đình tôi, chúng tôi
sẽ phụng thờ Thiên Chúa”. Khi người đứng đầu mà đã chọn Chúa rồi thì những
người khác liệu chừng có không theo không. Điều này không quan trọng cho bằng
niềm tin của ông về Thiên Chúa. Ông đã dành trọn cuộc đời của ông để Chúa hướng
dẫn. Qua trung gian Gio-sue, dân xác tín vào Thiên Chúa và chọn Chúa trong suất
cuộc đời này, với cả tấm lòng và con tim của mình.
3/ Thái độ và sự chọn lựa của dân
Sau khi ông Gio-suê nói về những công
lao mà Thiên Chúa đã cứu dân It-ra-en vượt qua bao thăng trầm để có được ngày
hôm nay. Công lao đó không phải là sức lực của dân nhưng tất cả là sự hoạt động
của Thiên Chúa. Chính Thiên Chúa đã ra tay cứu dân mà Ngài đã tuyển chọn là
It-ra-en. Giờ đây, Dân It-ra-en phải chọn một theo Chúa hai là theo thần khác.
Toàn thể dân It-ra-en đã đồng thanh đáp “Chúng tôi không hề có ý lìa bỏ Đức Chúa để
phụng thờ các thần khác” (Gs 24,16). Điều này nói lên trong tân thâm tâm
dân It-ra-en đã có Chúa ở trong cung lòng họ. Vì từ trước đến giờ họ luôn tin
có Chúa là người dẫn dắt họ và họ thực sự có được ngày hôm nay là nhờ Đức Chúa.
Trong tâm trí dân Itraen còn ghi khắc về một Đức Chúa thương dân này. Họ đã kẻ
lại bàn tay của Đức Chúa cứu họ từ khi ở bên Ai-cập và Người đã dẫn dắt họ ra
khỏi đó như thế nào. Những phép lạ Đức Chúa làm họ được chứng kiện tậm mắt. Qủa
thực, nếu họ không tin Chúa thì những việc ông Mô-sê làm chỉ là một ông phù thủy
mà thôi, vì họ đã tin có Chúa nên những phép lạ qua ban tay của Mô-sê đẫn dắt họ
đều là ơn lành từ Thiên Chúa. Chính người đã gìn giữ họ trên suất hành trình về
đất hứa này.
Sau lần đối đáp này, ta nhận thấy dân
It-ra-en không quên những ơn lành của Đức Chúa đã làm cho dân. Một Thiên Chúa
luôn sát cánh và đồng hành với họ trên mọi bước đường nguy khó. Dù dân có phản
bội như thế nào đi nữa, thì Thiên Chúa vẫn luôn tha thứ mỗi khi họ Thật sự ăn
năn. Đây là một sự chọn lựa có suy nghĩ
chứ không phải là một sự chọn lựa mang tính thủ tục hay là một sự ăn
theo nào đó.
Khi đã giới thiệu cho dân về một Thiên
Chúa yêu thương, và Gio-suê cũng không gần ngại nói về khuyết điếm của Thiên
Chúa là Người hay ghen tương. Người ta thương bảo “đã yêu thì ngay cái xấu nhất cũng trở thành cái tốt”. Cũng vậy,
dân It-ra-en đã yêu thương và chọn Đức Chúa để họ quy chiếu mình vào đời sống của
họ thì họ cũng yêu luôn cả những gì mà Đức Chúa có. Một sự quả quyết của đân “không đâu, chúng tôi quyết phụng thờ Đức
Chúa” . Một sự quyết tâm và chọn lựa từ tận dáy lòng của họ. Tất cả mọi điều
Người nói dân đều nghe và làm theo Lời của Người. Một sự vâng phục vững chắc.
Sau khi đã thấy dân tỏ một dâu hiệu tùng
phục và chọn Đức Chúa là Người lãnh đạo họ, thì ông Gio-suê đã kí kết với họ một
Giao ước được ghi khắc trên bia đá. Ông nói rõ: “Đây, tảng đá này sẽ làm chứng về những điều chúng ta đã cam đoan, vì
nó đã nghe Lời Đức Chúa phán với chúng ta. Nó sẽ làm chứng về những điều anh em
đã cam đoan, kẻo anh em chối bỏ Thiên Chúa của anh em”. (Gs 24,27).
4/ Chọn lựa này nói lên
Sự
lựa chọn này nói lên từ nay dân It-ra-en sẽ thuộc trọn về Chúa và Chúa thuộc trọn
về dân It-ra-en. Từ nay, dân It-ra-en sẽ tùng phục Đức Chúa là duy nhất, nếu họ
vi phạm vào lời Giao ước thì mọi hậu quả sẽ dổ xuống trên đân.
