Nguyễn Văn Chính
Tội lỗi đã làm cho con người xa cách Thiên
Chúa và không còn vinh phúc trực tiếp gặp gỡ với Ngài như trước. Mặc dù tội
lỗi làm con người xa cách Thiên Chúa nhưng Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi con
người, không để mặc con người chìm sâu trong tội lỗi, mà hứa ban chính con một
yêu dấu đến với con người và cứu con người khỏi sa vòng tội lỗi. Ngài đã chấp
nhận gánh lấy tội lỗi nhận loại, hòa mình với con người và sống kiếp con người.
Để làm gì ? thưa để gánh lấy tội lỗi loài người, để đưa con người trở về với
tình yêu Thiên Chúa. Cả cuộc đời của Ngài nơi dương thế là một chuỗi hành trình
đau khổ để cho loài người được hưởng niềm vui và hạnh phúc. Ngài sinh ra không
một mảnh vải che thân và chết cũng chết trần trụi trên Thâp giá. Quả thật
"không có tình thương nào cao cả hơn tình thương của người đã hy sinh tính
mạng vì bạn hữu của mình’’ (Ga 15,13).
Tuy
Ngài không còn hiện diện cách hữu hình với nhân loại nhưng Ngài vẫn luôn hiện
diện cách tròn đầy trong từng bí tích. Qua các bí tích, Ngài hiện diện cách tròn
đầy để thông ban muôn ơn lành xuống trên con người và ở lại với con người luôn
mãi. Con người có từ chối hay phản bội Ngài chứ Ngài không bao giờ bỏ rơi con
người. Qua các bí tích nói lên rằng : Ngài vẫn luôn dang rộng cánh tay để
đón chờ con người quay trở lại với Ngài. Ngài không bao giờ hắt hủi con người vì
tội lỗi, nhưng Ngài muốn con người nhận ra tình yêu của Thiên Chúa mà trở lại.
Qua các bí tích Chúa Giê-su đã lập để thông ban cho Giáo hội nhiệm vụ loan báo
Tin mừng và ban phát ơn lành của Chúa. 7 bí tích Chúa Giê-su đã lập để nuôi dưỡng
Giáo hội và làm cho Giáo hội được lớn mạnh trong ơn nghĩa Chúa. Bí tích rửa tội
là của ngõ để bước vào các bí tích khác trong Giáo hội. Bí tích này là căn cước
để bước vào trong Giáo hội. Qua bí tích này con người ấy được gọi là Ki-tô hữu,
là thân thể Chúa Ki-tô và con cái của Giáo hội. Chính vì thế lệnh truyền của Ngài
từ bao thế kỉ này vẫn đang còn vang dội mãi qua muôn thế hệ sau ‘vậy anh em hãy
đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa
Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, dậy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền
cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế’ (Mt 28,19-20).
Bí
tích chính là quà tặng của Thiên Chúa, nhưng để các bí tích mang lại ơn ích
thiêng liêng thì cũng phải hội tụ đầy đủ các yếu tố để các bí tích khi ban được
thành sự.
1/ Sự khác biệt giữa chất thể và mô
thể trong từng bí tích.
|
CÁC BÍ TÍCH
|
CHẤT THỂ
|
MÔ THỂ
|
|
BÍ TÍCH RỬA TỘI
|
- Nước tự nhiên
|
- Lời khẩn cầu Chúa Ba Ngôi :
Tôi rửa ông(bà), anh (Chị), Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần.
|
|
BÍ TÍCH THÊM SỨC
|
-Chất thể xa: dầu thánh hiến
SC
- Chất thể gần: Việc đặt
tay và xức dầu thánh SC (trên trán theo hình thánh giá)
|
- Lời khẩn cầu
Chúa Thánh Thần: T…. Hãy lãnh nhận ấn tín ơn Chúa Thánh Thần.
- Bình an của
Chúa ở cùng con.
- và ở cùng
Cha.
|
|
BÍ TÍCH THÁNH THỂ
|
- Bánh không
nem.
- Rượu nho
tinh tuyền
|
- Lời truyền
phép của hàng Giáo sĩ ngoại trừ phó tế.
-
“…Này là Mình Ta…”
-
“…Này là Máu Ta...”
|
|
BÍ TÍCH HÒA GIẢI
|
- Việc thống hối
và xưng thú tội của hối nhân (nặng, nhẹ).
|
- Công thức xá giải: (.…Vậy (Cha) tha tội cho (con) nhân danh Cha và Con và Thánh Thần)
|
|
BÍ TÍCH SỨC DẦU BỆNH NHÂN
|
- Chất thể xa:
Dầu bệnh nhân OI
- Chất thể gần:
xức dầu bệnh nhân trên trán và 2 bàn tay của bệnh nhân.
|
- Lời cầu nguyện
của Linh mục: bằng việc xức dầu thánh này, xin Chúa nhân từ…...
|
|
BÍ TÍCH TRUYỀN CHỨC THÁNH
|
- ĐGM thinh lặng
đặt tay trên đầu tiến chức trước khi đọc lời nguyện Thánh Hiến.
|
- Lời nguyện phong
chức của Gm.
|
|
BÍ TÍCH HÔN PHỐI
|
- Một người
nam và một người nữ muốn yêu nhau, trở nên vợ chồng theo chương trình của
Thiên Chúa
|
- Việc hai người
bày tỏ sự ưng thuận.
|
2/ Mối tương quan giữa chất thể và mô thể trong từng bí tích
Trong các bí tích, mô thể và chất thể là
hai yếu tố quan trọng để bí tích đó thành sự và sinh ơn ích cho người lãnh nhận.
Thiếu một trong hai yếu tố này bí tích đó không thành sự, và đồng nghĩa với việc
không sinh ơn ích thánh. Theo nghĩa thông thường: Mô thể là cái gì đó nằm trong
suy nghĩ của con người, tiềm ẩn sâu bên trong. Chất thể là cái hiện diện cách
đích thực trước mắt. Hai điều này nếu tách rời nhau thì không bao giờ phát sinh
hiệu quả. Mô thể và Chất thể nếu tách rời nhau cũng giống như đức tin không có
việc làm là đức tin chết từ gốc rễ (x. Gc 2,17), hay “giả như anh em hay chị em
không có áo che thân và không đủ của ăn hằng ngày, mà có ai đó trong anh em lại
nói với họ: “hãy đi bình an, mặc cho ấm và ăn cho no”, nhưng lại không cho họ
những thứ thân xác họ đang cần, thì nào có ích lợi gì?” (Gc 2,15-16). Tất cả những
điều được trưng dẫn đều nói lên tầm quan trọng của hai thực thể: chất thể và mô
thể, hai điều này không thể tách rời nhau, gắn bó với nhau để tạo nên hiệu quả
của bí tích. Cho nên trong các bí tích khi được cử hành thì chất thể và mô thể
phải đi liền với nhau trong cùng một thời điểm, cùng một con người, cùng một sự
vật. Gỉa như, trong bí tích rửa tội, người được thi hành phải thực hiện cùng một
lúc bằng lời đọc và việc đổ nước trên đầu người lãnh nhận “tôi rửa anh (chị)
nhân danh Cha và Con và Thánh Thần”. Không thể thực hiện bí tích này hay bí
tích này không thành sự khi người thực hiện đọc “tôi rửa anh (chị) nhân danh
Cha và Con và Thánh Thần” sau đó để vài tiếng sau mới đổ nước trên đầu người
lãnh nhận. Cho nên, trong các bí tích lời đọc phải đi cùng với việc thực hành,
để bí tích đó thành sự và phát sinh ơn thánh cho người lãnh nhận. Theo học thuyết
của Thánh Tôma Aquino nói: chất thể và mô thể là hai yếu tố nội tại cấu tạo nên
bản thể cách chung của một sự vật. Chất thể được coi là nguyên lý trương độ, tự
nó có tính cách bất định, chỉ có mô thể là nguyên lý đứng ra xác định chất thể,
nó làm cho một sự vật tồn tại cá biệt được [1].
Qua đó, ta có thể nói rằng: nước là một chất thể luôn tồn tại nhưng các dòng nước
mà không được sử dụng thì tự bản chất nó chỉ là nước không mà thôi, nhưng nó
phát sinh hiệu quả khi được sử dụng. Cũng vậy có rất nhiều loại nước nhưng những
giọt nước được sử dụng để cử hành trong bí tích rửa tội thì cùng với nó phát
sinh hiệu quả ơn thánh. “Thánh Tô-ma đã áp dụng hai từ chất thể và mô thể theo
thuyết nhị nguyên của Arittote và Ngài cho rằng: “lời đọc và chất thể liên kết
với nhau trong bí tích, tạo thành một thực thể duy nhất khi lời đọc hoàn tất ý
nghĩa của chất thể”[2] ”[3].
Ba yếu tố cần và đủ để các bí tích thành sự và sinh ơn thánh là: yếu tố chất thể
(nhìn thấy), yếu tố mô thể (các lời đọc), và thừa tác viên ban bí
tích với ý định làm những gì Hội Thánh làm, nếu thiếu một trong ba yếu tố này
bí tích không thành [4].
Tất cả chỉ là những dấu chỉ khả giác nhưng mang lại ơn ích thiêng liêng không
bao giờ xóa được. Qua những dấu chỉ này sáp nhập con người đi vào trong mầu nhiệm
cứu độ của Thiên Chúa và cho con người sống trong ơn nghĩa với Chúa. Trong thư
của Thánh Gia-cô-bê đã xác định, mọi
ơn ích thiêng liêng xuất phát từ bên trong để nuôi dưỡng và làm cho tâm hồn lớn
lên trong ơn nghĩa Chúa “mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo đều do từ trên, đều
tuân xuống từ Cha là Đấng dựng nên muôn tinh tú, nơi Người không hề có sự thay
đổi, cũng không hề có sự chuyển vần khi tối khi sáng. Người đã tự ý dùng Lời
chân lý mà sinh ra chúng ta, để chúng ta nên như của đầu mùa trong các thọ tạo
của Người” (Gc 1, 17-18).
3/ Kết luận
Bí tích là nguồn ơn Thánh, chính Thiên
Chúa đã ban cho nhân loại qua Con Một yếu đấu của Ngài. Ngài đã không bỏ mặc
con người mô côi mà tiếp tục sống và hoạt động với con người trong các bí tích.
Qua các bí tích, Chính Chúa Giê-su nuôi dưỡng và nâng đỡ, hướng dẫn Giáo hội
trên con đường dương thế. Chính Ngài đã nói: “Dù trời đất này có qua đi, song tình
yêu của Thiên Chúa đối với nhân loại vẫn không bao giờ thay đổi”.
Qua bí tích đưa con người có đức tin tiến gần hơn với Chúa, đối
với những người đang chập trững bước vào ngôi nhà Giáo hội có thêm kiên vững để
tìm hiểu và xác tin hơn với niềm tin được đón nhận, Còn đối với những người
chưa từng biết nay muốn khai mở lòng trí để tìn hiểu ơn nghĩa này. Cánh tay
Thiên Chúa luôn dang rộng để đón nhận tất cả những ai muốn đáp trả lại lời mời
gọi yêu thương của Thiên Chúa. Để từ nay được sống và bước đi trong ơn nghĩa
Chúa.
Tài Liệu Tham Khảo
1/ Cẩm nang các nghi thức. Lm Vinhson Nguyễn Thế Thủ
2/ Bí tích đại cương. Lm JB Nguyễn Khắc Bá.
3/ Bộ Bảy Bí Tích. Lm Augustino Nguyễn Văn Trinh.
4/ Bí Tích Học Qua Các Tác Gỉa. Bearbeitet Von Guntr
Koch.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét