Anton Công Chính
Khi nói đến Giu-đa ta liên tưởng ngay đến người môn đệ bán Chúa Giê-su với
30 đồng bạc, chắc có rất nhiều người không ưa, và đôi khi còn có những lời chửi
rủa, thóa mạ đối với Giu-da. Điều này cũng rất dễ hiểu bởi vì trong suy nghĩ của
mỗi người đều căm ghét những con người “ăn cháo đá bát”. Giu-đa đi theo Chúa
Giê-su xuất chặng đường dài mà không tích góp được những lời hay lẽ phải mà cuối
cùng đã phụ tình bạc nghĩa bán Thầy cho những người tìm cách giết Người chỉ với
30 đồng bạc. Chẳng lẽ con người của Giu-đa bước theo Thầy chỉ đáng giá với 30 đồng
bạc thôi sao?. Khi suy nghĩ như thế thì ai mà không giận hờn, căm ghét, và đối
khi lòng căm ghét dâng lên thì chắc cũng mượn câu nói mà Chúa Giê-su nói chung
với các môn đệ trong bữa tiệc ly “khốn cho kẻ nào nộp Con Người: Thà nó đừng
sinh ra thì hơn” (Mt 26,24). Qủa thực, hành động bán Chúa của Giu-đa không thể
nào chấp nhận được. Nhưng qua đề tài này, người viết cũng muốn có chút cảm tưởng
và đôi chút cảm thông cho con người Giu-đa, mặc dù những lời lẽ này không thể
nào đổi “đen thành trắng” đối với hành động của Giu-đa nhưng như là một chút
thương cảm và đôi khi là bài học cho những suy nghĩ của người viết trên đường
bước theo Chúa. Một cách nào đó, trong cuộc đời đôi khi ta cũng “bán Chúa” để
hưởng tư lợi cho riêng bản thân mình.
Trước tiên, ta nhìn nhận với
nhau rằng, Giu-đa trước khi được Chúa tuyển chọn để gia nhập vào nhóm 12 là một
con người tốt lành. Chắc có lẽ Giu-đa cũng đã được nghe biết về Chúa Giê-su qua
Gio-an tẩy giả rao giảng. Trong xuất cuộc hành trình rao giảng của Chúa Giê-su,
Người luôn mời gọi những con người đặc biệt bước theo Người, để nghe và chứng
kiến những việc Ngài làm như là bảo chứng tình yêu mà Người muốn truyền lại cho
các ông sau này. Chắc có lẽ những người bước theo Chúa Giê-su rất đông đảo nên
Ngài muốn chọn một số người trong những con người này để bước theo người cách đặc
biệt để Ngài trao cho sứ vụ sau này. Chính vì vậy, Ngài đã lên núi để cầu nguyện
với Chúa Cha xuất một đêm dài “Đức Giê-su đi ra núi cầu nguyện, và Người đã thức
suốt đêm cầu nguyện cùng Thiên Chúa” (Lc 6,12). Đây quả là một sự chọn lựa đầy
căng thẳng và mang tính quyết định sau này, không biết nên chọn ai trong số những
con người này đây, bởi vì người này được cái này thì lại mất cái kia. Có những
người nói, trong suất đêm dài Ngài đã cầu nguyện để chọn Giu-đa hay không chọn
Giu-đa, bởi vì Người biết chính con người này sau này sẽ giơ gót đạp mình.
Chính vì vậy, trong suất đêm, Chúa Giê-su đã cầu nguyện với Thiên Chúa Cha và
dâng những con người này cho Chúa Cha để xin Ngài giúp sức. Chính vì vây, khi
trời vừa sáng, Người đã xuống núi và kêu tất cả những người bước theo Người lại
để chọn ra những con người đặc biệt để đi theo Người “Đến sáng, Người kêu các
môn đệ lại, chọn lấy mười hai ông và gọi là Tông Đồ” (Lc 6,13). Qủa thật, những
con người được Chúa kêu tên đã rất vui mừng vì từ nay mình sẽ đi theo Thầy, được
chứng kiến những việc Chúa Giê-su làm. Trong số 12 người được Chúa kêu tên chỉ
có hai người thêm đàng sau tên của mình một biệt danh khác, đó là Phê-rô và
Giu-đa “Đó là ông Si-môn mà Người gọi là Phê-rô, Giu-đa It-ca-ri-ôt, người đã
trở thành kẻ phản bội” (Lc 6,14.16).
Để cho cộng đoàn được duy
trì và phát triển, đặc biệt không để cho trường hợp “cha chung không ai khóc”
thì trong cộng đoàn phải được chia ra mỗi người đảm nhận một công việc. Trong cộng
đoàn mà Chúa Giê-su tuyển chọn thì Ngài đã giao cho Giu-đa nhiệm vụ hết sức
quan trọng, đó là người làm quản lý, đây là một công việc liên quan đến việc sống
còn của cộng đoàn. Phải chăng Chúa Giê-su đã rất tin tưởng Giu-đa khi giao cho
ông nhiệm vụ này. Khi Chúa Giê-su giao cho ông công việc này thì ngầm ý nhắn với
ông rằng từ nay ông sẽ phải làm cách nào đó để duy trì và bảo đảm sự sống cho Thầy
cũng như cho các anh em trong cộng đoàn này. Giu-đa đã ý thức được sứ vụ cao trọng
này nên ông đã không một chút lơ là trong chuyện này.
Chặng đường bước theo Thầy
với nhiệm vụ được trao phó, Giu-đa được chứng kiến những lần Chúa làm phép lạ như
chữa cho những người bệnh được khỏi, cho kẻ chết sống lại. Nhưng cũng không ít
những lần Giu-đa được chứng kiến những người không ưa Thầy, tìm cách để lăng nhục
và không cho Thầy giảng dạy, những lần đó Thầy đều tìm cách lẩn trốn, không để
cho những người chống đối bắt mình “Nhưng Người băng qua giữa họ mà đi” (Lc
4,30), “Họ liền lượm đá để ném Người. Nhưng Đức Giê-su lánh đi và ra khỏi Đền
Thờ” (Ga 8,59), “Bấy giờ họ lại tìm cách
bắt Người, nhưng Người đã thoát khỏi tay họ” (Ga 20,39), Qua những đoạn Kinh
Thánh trên cho ta thấy, giờ của Người chưa tới thì không ai có thể bắt Người,
nhưng đối với Giu-đa thì cho rằng Thầy mình là một Người rất tài giỏi, ngoài việc
giảng dạy và chữa bệnh cho người khác, Thầy còn là một người có “phép thuật” gì
đó mà mọi người không thể nào bắt được Ngài. Chắc có lẽ, Giu-đa đã nuôi dưỡng ý
tưởng này để một lúc nào đó sẽ phải dùng đến.
Thật vậy, việc
gì đến cũng sẽ đến, Giu-đa nhận thấy trong thời gian gần đây, khắp mọi nơi, đâu
đâu người ta cũng lùng bắt Thầy. Người nào phát hiện ra Thầy mà báo cho quan
thì sẽ được một mức hoa hồng xứng đáng “Còn các Thượng tế và người Pha-ri-sêu
thì ra lệnh: ai biết được ông ấy ở đâu thì phải báo cho họ đến bắt” (Ga 11,57).
Giu-đa nghĩ đến ngày lễ vượt qua của người Do Thái sắp đến, mà hiện tại trong
ngân khoản của mình không còn một đồng xu dính túi thì làm sao có thể mua được
thức ăn để cho Thầy và anh em cùng ăn trong ngày lễ này đây. Trong tình thế cấp
bách, Giu-đa đã vắt tay lên trán để suy nghĩ xem tìm đâu cho ra tiền để dọn bữa
ăn này đây, nếu không Thầy và các anh em sẽ trách mình là thiếu trách nhiệm.
Trong một thoáng suy nghĩ, Giu-đa nhận ra Thầy rất tài giỏi thì ai mà có thể bắt
Thầy được và nếu có bắt thì Thầy hoàn toàn thoát ra giống như những lần mình đã
chứng kiến. Từ suy nghĩ đến hành động, Giu-đa đã mượn tiền để dọn một bữa tiệc
hoành tráng để ăn mừng “Lễ Vượt Qua” của người Do Thái, sau đó tìm cách đến gặp
Thượng tế để báo tin và nhận được hoa hồng để chi trả cho bữa ăn vừa xong “các
ông cho tôi bao nhiêu, tôi nộp Người cho các ông?. Họ liền ấn định cho ba mươi
đồng bạc” (Mt 26,14-25). Công việc của Giu-đa diễn ra đúng theo ý của mình, một
bữa tiệc hoành tráng được dọn ra cho Thầy và các anh em của mình. Trong bữa tiệc
có lẽ Giu-đa nghĩ rằng, Thầy đã rất khen ngợi với hành động của mình vì trong bữa
ăn chỉ có Giu-đa được chấm chung một đĩa với Thầy, một cử chỉ mà không ai trong
số những anh em mình có được “Kẻ giơ tay chấm chung một đĩa với Thầy, đó là kẻ
nộp Thầy” (Mt 26,23). Khổ thay cho Giu-đa, theo Thầy suất chừng đó năm trời
nhưng không hiểu được những lời Thầy rao giảng mà chỉ nghĩ đến con người xác phạm
nên trong bữa ăn đã không hiểu được ý của Thầy nói. Ngay lập tức Giu-đa đứng dậy
khỏi bàn ăn để đến báo tin cho vị Thượng tế và nhận được số tiền để trả nợ cho
bữa ăn. Điều không may cho Giu-đa vì đã không diễn ra như ý nghĩ của mình, tưởng
Thầy sẽ thoát ra khỏi vòng vây cách dễ đàng nhưng ai ngờ Thầy đã bị bắt và đánh
đòn cách nhừ tử “Họ bắt Đức Giê-su, rồi điệu đến Thượng tế Cai-pha” (Mt 26,57).
Giu-đa thấy như thế thì liền chạy đến vị Thượng tế để trả lại số tiền mà ông đã
nhận, nhằm muốn vị Thượng tế hãy thả Thầy ra “Bấy giờ, Giu-đa, kẻ nộp Người, thấy
Người bị kết án thì hối hận. Hắn đem 30 đồng bạc trả lại cho các thượng tế và kỳ
mục” (Mt 27,3), nhưng Giu-đa đã hoàn toàn vô vọng vì thượng tế không nhận số tiền
của ông và đồng nghĩa với việc thượng tế sẽ không thả Thầy “Can gì đến chúng
tôi. Mặc Kê anh” (Mt 27,4) . Giu-đa đã thất vọng đến tột cùng, không còn lời
nào để nói với các thượng tế. Mặc dù số tiền các thượng tế không nhận, và Giu-đa
ý thức được rằng chính số tiền đang cầm trên tay là cái kết cho số phận của Thầy
nên Giu-đa đã ném số tiền đó lại cho các thượng tế và ra đi thắt cổ “Hắn ném số
bạc vào Đền Thờ, lui về rồi đi thắt cổ” (Mt 27,5). Trong hành động trả lại số
tiền của Giu-đa cho các thượng tế, ta có thể nói đây là một sự ăn năn của
Giu-đa và có thể nói hành động bán Thầy với 30 đồng bạc tự bản chất trong thâm
tâm Giu-đa không hề mong muốn. Trong tình huống như thế này, nếu như Giu-đa
sáng suất hơn thì chắc có lẽ Giu-đa sẽ nhận ra được ánh sáng để thực tâm trở về
với Chúa và ra mặt để bảo vệ Thầy và làm chứng cho sự thật thì chắc có lẽ không
có kết cục như ta thấy. Thực sự mà nói người ngoài cuộc thì có thể thấy được vấn
đề nhưng người trong cuộc thì thật sự khó lòng thấy được vấn đề mà có hướng đi
sáng suất hơn. Chính vì thế cái chết của Giu-đa lúc này cũng là điều tất yếu
cho việc làm của mình.
Qua tìm hiểu và cảm thông cho số phận của Giu-đa thì
cũng một phần nào đó giúp người viết nghĩ lại bản thân và đặt ra những câu hỏi.
Hành động bán Chúa của Giu-đa khi xưa có khi nào trong cuộc đời bước theo chân
Chúa ta cũng đang bán Chúa cách nào đó không ?. Chắc có lẽ có, bởi vì có những
lúc ta không sống đúng với chức phận làm con Chúa và có những lúc ta không thắng
vượt trước cám dỗ của ma quỷ mà chiều theo nó, đó chính là lúc ta bán Chúa với
giá rẻ mạt nhất.
